Titeren en Enten op Maat

 

 Wat houdt een Vaccicheck, titeren in?

Om te kunnen titeren dient een druppeltje bloed te worden afgenomen. De Vaccicheck is een titertest voor honden en katten waarmee de aanwezigheid van antistoffen in het bloed gemeten kan worden. Aan de hand van de waardes van de antistoffen in het bloed kan tevens de aanwezige bescherming worden afgelezen. De uitslag hiervan bepaald of een vaccinatie nodig is. 

 

Voor welke vaccinaties is titeren mogelijk?

Het is niet mogelijk om voor alle soorten vaccinaties te titeren. Voor de vaccinatie tegen de ziekte van Weil en kennelhoest is geen Vaccicheck beschikbaar omdat dit een ziekte is die veroorzaakt wordt door een bacterie. Voor de ziektes die worden veroorzaakt door een virus; de hondenziekte (Distemper), besmettelijke leverontsteking (Hepatitis) en Parvo, is het wel mogelijk om een titertest uit te voeren. 

 

Titerbepaling is vastgelegd in de richtlijnen van de WSAVA (World Small Animal Veterinary Association). De WSAVA is een wetenschappelijke commissie, die wereldwijd richtlijnen uitzet met betrekking tot de vaccinaties van honden en katten. 

 

Vaccineren en het immuunsysteem

Je bepaalt dus bij titeren op aanwezige antistoffen tegen ziektes. Maar hoe zit het dan als er nog antistoffen aanwezig zijn en de hond krijgt toch een vaccinatie?

Met de reeds aanwezige antistoffen gebeurt er verder niets. Het lichaam gaat er niet meer antistoffen van aanmaken. Echter, er gebeuren wel andere dingen. Door een vaccinatie wordt het immuunsysteem aan het werk gezet. Door een vaccinatie breng je een levend, verzwakt virus in het lichaam met de bedoeling dat het lichaam hierop reageert en antistoffen hiertegen gaat maken. Stel dat het lichaam dan een keer echt met dat virus in aanraking komt, dan herkent het lichaam dit virus want er is immuniteit opgebouwd. Daarom biedt een vaccinatie bescherming. 

Maar er gebeurt nog iets anders. Doordat het immuunsysteem aan het werk wordt gezet, is het tijdelijk minder alert op andere zakenDe afweer van de hond daalt tijdelijk waardoor de hond op andere gebieden meer risico loopt. Jeuk is bijvoorbeeld een uiting van ontregeling van het immuunsysteem maar ook kan de hond tijdelijk vatbaarder zijn voor een rond waaiend virusje. 

Bedenk dat elke vaccinatie effect heeft op het immuunsysteem. Daarom is titeren echt geen overbodige luxe, zeker gezien het feit dat steeds meer honden kampen met auto-immuun gerelateerde ziektes. 

Iemand die titert, is tegen vaccinatie

Dit is een complete misvatting. Iemand die titert, doet dit om twee redenen:

·       Je ervan verzekeren dat je hond optimaal beschermd is door de DHP-vaccinatie.  Het is een misvatting om te denken dat alle dieren die gevaccineerd zijn ook daadwerkelijk beschermd zijn!;

·       zo min mogelijk vaccinaties geven in verband met de invloed op het immuunsysteem.

 

Het vaccinatieschema, hoe zit dit nu eigenlijk? 

Pups krijgen vlak na de geboorte met de eerste moedermelk (colostrum of biest) antistoffen mee die bescherming bieden tegen besmettelijke en dodelijke ziektes. Deze zogenaamde maternale antilichamen zijn tijdelijk en verdwijnen geleidelijk, maar kunnen tot wel 20 weken of langer aanwezig zijn in het bloed van de pups.  

 

Het is belangrijk om pups op het juiste moment te beschermen door middel van een vaccinatie waarbij antilichamen worden aangemaakt die zorgen voor een blijvende immuniteit. Daarbij slaan, bij pups die nog beschermd zijn door de maternale antilichamen, vaccins niet altijd aan. Op basis hiervan is het huidige vaccinatieschema opgesteld. 

 

Omdat dus bekend is, dat maternale antilichamen ervoor kunnen zorgen dat een vaccinatie niet aanslaat, worden de meeste pups meerdere keren gevaccineerd. Door regelmatig, om de drie weken, een vaccin toe te dienen, bestaat de kans dat er eentje pakt. In de praktijk wordt daarom gevaccineerd met 6, 9 en 12 weken. Vervolgens krijgen ze nog een laatste vaccin toegediend met een jaar en daarna worden ze elke 3 jaar gevaccineerd tegen hondenziekte (Distemper), besmettelijke leverontsteking (Hepatitis) en Parvo (de zgn. DHP-vaccinatie).

 

Vaccinatie geen garantie voor bescherming!

Er is een probleem wanneer een pup een vaccinatie krijgt terwijl er nog maternale bescherming is. Deze vaccinatie zal niet aanslaan, maar het immuunsysteem wordt wel aan het werk gezet. Doordat de maternale bescherming tot 20 weken en soms nog langer kan aanhouden, is er een grote kans dat de hond vervolgens onbeschermd rondloopt tot de volgende vaccinatie, die op de leeftijd van 1 jaar wordt gegeven. Mensen denken dan ten onrechte dat hun hond door deze vaccinatie optimaal beschermd is terwijl deze nog steeds gevaar loopt om ziektes op te lopen en te verspreiden. De hond gaat onbeschermd naar hondenscholen, pensions, dierenevenementen, uitlaatveldjes, enzovoorts. 

 

Eerst titeren

De meest doeltreffende methode is, om bij een nog niet gevaccineerde pup vlak voordat deze het nest verlaat, een titerbepaling uit te voeren. Indien de bepaling aantoont dat er nog voldoende maternale antilichamen aanwezig zijn, dan is vaccineren zinloos. 

Vervolgens wordt de pup, die dan waarschijnlijk al bij zijn nieuwe eigenaar is, na ongeveer 3 weken opnieuw getitert. Indien uit de test blijkt dat de antilichamen gedaald zijn onder het beschermende niveau, zal er gevaccineerd worden met de DHP-vaccinatie. Ongeveer 3 à 4 weken na deze vaccinatie wordt opnieuw een titerbepaling uitgevoerd om te zien of de pup daadwerkelijk voldoende antilichamen in het bloed heeft en beschermd is. Indien dit het geval is, dan betekent dit dat de hond door slechts 1 vaccinatie volledig beschermd is tegen de genoemde ziektes. 

Omdat het diertje nog erg jong is en het immuunsysteem nog niet volledig is ontwikkeld, moet een jaar later nog een keer worden getitert om te zien of de bescherming nog steeds goed is. 

Wanneer dit het geval is, kan er vervolgens om de 3 jaar een titerbepaling worden uitgevoerd volgens de richtlijnen van de WSAVA. 

 

Het kan echter ook voorkomen dat ondanks dat de pup wel op het juiste moment wordt gevaccineerd, een vaccinatie alsnog niet wil aanslaan. Met name de vaccinatie voor Parvo staat erom bekend dat deze niet altijd direct wil aanslaan. Ook kan een pup anders reageren op een bepaald merk vaccin. Het is niet zo dat het ene merk vaccin beter is dan het andere, maar er zit wel verschil in hoe het lichaam van de hond erop reageert. Dit is dan ook precies de reden waarom je 3 tot 4 weken na een gezette vaccinatie moet controleren of deze zijn gewenste bescherming biedt. 

  

Rapid Titer test

Sinds kort is ook de Rapid Titer test op de markt.

Het afnemen van bloed blijft hetzelfde, maar de sneltest is veel minder foutgevoelig. Hiervoor hoeft een dierenarts niet meer gekwalificeerd te zijn.  Er is geen stripje meer en je kunt de test ook niet meer ondersteboven aflezen. Het stripje van de Vaccicheck werd soms door niet gekwalificeerde dierenartsen wel eens ondersteboven afgelezen waardoor er alsnog een verkeerd vaccinatie-advies werd afgegeven.

Bij de Rapid Titer Test weet je binnen 10-15 minuten of je hond beschermd is. Bij deze test worden er geen hoge of lage waardes meer toegekend. De hond is beschermd of niet. Er verschijnt een streepje of niet. Vergelijk het met de zwangerschapstest; een streepje, hoe licht ook geeft aan dat er een zwangerschap is. Je kunt niet een ‘beetje’ zwanger zijn. En zo is het met deze test ook, de hond kan niet ‘een beetje’ beschermd zijn.

 

Al dat bloed afnemen, is dat niet heel belastend voor de hond?

Soms heb je inderdaad meerdere titermomenten nodig om tot het gewenste resultaat te komen. Echter, of je nu vaccineert of titert, in beide gevallen moet er een naaldje in. In het eerste geval gaat er wat in, in het tweede geval komt er wat uit. Vaccineren is wel veel makkelijker en sneller terwijl titeren een iets intensievere handeling is om uit te voeren.

 

Mijn volwassen hond heeft altijd alle vaccinaties gehad. Over een jaar moet er weer gevaccineerd worden. Moet ik nu wachten met titeren tot de datum van vaccinatie afloopt?

Je hoeft niet te wachten tot je hond wordt opgeroepen voor een vaccinatie. Elk moment is het juiste moment. Sterker nog, hoe eerder hoe beter. Want je weet immers niet of de vorige vaccinaties wel zijn aangeslagen.

Bij vele dierenartspraktijken worden regelmatig titersessies georganiseerd. Hiervoor worden dan geen consultkosten in rekening worden gebracht. Een gekwalificeerde dierenarts titert dan je hond en aan de hand van de uitslag wordt er dan wel of niet gevaccineerd. Elke titerstatus wordt in het entingsboekje bijgeschreven.

 

Bronvermelding:

·       Roosendaal, M. Koning, T., & Diergeneeskundig Centrum Almere (2015 z.d.). Titeren. De hondenwereld, 4-7

·       Van Brussel, H. (2018, juli). Vaccinatie op maat. Titerbepaling bij pups. Onze Hond. 62-65

·       Facebook. (z.d.). Alles over Titeren. Geraadpleegd op 30 december 2020.